استان مرکزی در یک نگاه
مرکز استان: اراک شهرستان‌ها: آشتیان | اراک | تفرش | خمین | دلیجان | زرندیه | ساوه | شازند | کمیجان | محلات
شهرها: اراک | آستانه | آشتیان | پرندک | تفرش | توره | خمین | خنداب | داودآباد | دلیجان | رازقان | زاویه | ساوه | سنجان | شازند | غرق‌آباد | فرمهین | قورچی‌باشی | کرهرود | کمیجان | مأمونیه | محلات | میلاجرد | نراق | نوبران | نیمور | هندودر
استان مرکزی با بیش از 6500 سال سابقه تاریخی یکی از استانهای مهم کشور و از لحاظ اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی می‌باشد و سهم مهمی در تاریخ ملی ایران و توسعه و پیشرفت ملی کشور بر عهده داشته است. در سال 1356 شمسی ، طبق قانون تقسیمات کشوری ، اراک به عنوان مرکز استان مرکزی انتخاب گردید و یک سال بعد ، به طور رسمی تشکیلات استان مرکزی در آن مستقر و فعال شد.استان مرکزی به لحاظ مذهبی یکی از کانونهای اصلی تربیت و پرورش شخصیتهای بزرگ دینی محسوب می‌شود.این استان صدف برجسته ترین گوهرهای مرجعیت عالم تشیع بوده و مراجع بزرگی همچون امام خمینی (ره)، آیت اله العظمی اراکی (ره)، آقا نورالدین حسنی، احمد نراقی و بسیاری از علمای طراز اول ستارگانی بودند که از آسمان این استان روشنی بخش جهان بشریت شدند.این استان مفاخر ادبی بزرگی همچون : فخرالدین عراقی ، پروین اعتصامی ، ادیب الممالک فراهانی و میرزا ابوالقاسم قائم مقام را در دامان خود پرورانده است.محققان بزرگی چون عباس اقبال آشتیانی ، پروفسور حسابی ( پدر فیزیک ایران )، دکتر محمد قریب ( پدر طب کودکان در ایران )، استاد عبدالعظیم قریب ، دکتر محمد خزائلی و دکتر سعید آشتیانی ( بنیانگذار و رئیس پژوهشکده رویان ) از افتخارات علمی این استان می‌باشند.بزرگان عرصه هنر استان، علی اکبر فراهانی ( موسیقیدان ) و استاد عبداله باقری ( مینیاتوریست ) می‌باشند و میرزاتقی خان امیرکبیر و قائم مقام فراهانی از شخصیتهای طراز اول سیاسی ایران بوده‌اند. از نظر اقتصادی نیز استان مرکزی یکی از قطبهای مهم اقتصادی کشوراست که نقش ارزنده ای در تولیدات صنعتی ، کشاورزی ، دامداری و صنایع دستی کشور ایفا می‌کند.
موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استان مرکزی
استان مرکزی تقریباُ در مرکز ایران قرار دارد. این استان از شمال به استان های تهران و قزوین, از غرب به استان همدان, از جنوب به استانهای لرستان و اصفهان و از شرق به استانهای تهران, قم و اصفهان محدود است. این استان با مساحتی معادل 29530 کیلومتر مربع حدود 82 / 1 درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری درسال 1375, استان مرکزی دارای 8 شهرستان ,15 بخش, 19 شهر، 60 دهستان و 1394 آبادی دارای سکنه و 46 آبادی خالی از سکنه است.
صنایع دستی
در اکثر شهرستان های استان مرکزی صنایع مختلف دستی وجود دارند که عمدتاً خاص عشایر منطقه اند . عشایری که در محدوده استان زندگی می کنند بومی منطقه نیستند و اکثر آنها از نواحی دیگر به این منطقه مهاجرت کرده و سکنی گزیده اند . مهم ترین گروه های ایلی استان شامل شاهسون ها، ایل کله کویی، ایل میش مس ( مست )، ایل خلج، ایل راوه و ایل کرد (کلهر) هستند که به ویژه زنان و دختران انواع صنایع دستی را تولید می کنند.
